Sunday, February 6, 2011

Хайрт минь

Хайрт минь гэсэн гарчигтай болохоор найз охиндоо захиа бичиж байна гэж ойлгох хүн байж магадгүй, гэхдээ үгүй шүү. Тэгээд хэнд? юу бичих гэж байгаан? Энэ нөхөр чинь гомо нөхөр үү гэж түрхэн зуур ч бодогдож болох юм. Аль нь ч биш ээ хө.


Дэлхий ертөнцөд 200 гаруй улс байдаг ба нийт 6800 хэл хэрэглэгдэж байгаагийн 2261 нь бичгийн системтэй. Өөрөөр хэлбэл миний бичиж байгаа энэ хэл маань 2261-ийнх нь тоонд орж байгаа гэсэн үг. Википедиа дээр ойролцоогоо 1000 хэлний тухай байх шиг байна. Тэр дотор нь бүр ганцхан хүн мэддэг "ягаан" гэгч хэл ч байх юм. Бүр тэс хөндлөн юм яриад явчихав уу?

Яагаад хэл яриад явчихваа гэхээр, манай энд хүмүүс нь "telugu" гэгч хэлээр ярьдаг юм. Эрчүүдийнх нь амнаас байнга л "чинна" гэсэн үг гарна. Анх энэ нэг юмнууд хужаа энэ тэр гэж дуудаад байгаан болов уу гэж бодоод байсан чинь бие биенээ тэгж дуудаад байгааг нь олж мэдлээ. Тэгээд таньдаг хүнээсээ энэ "чинна" гэдэг нь юу гэсэн үг юм бэ? Гэтэл харин "хонгор минь" гэсэн үг гэж байнаа. Эмэгтэйчүүд нь бие биенээ ерөөсөө ингэж дуудахгүй, зөвхөн эрчүүд нь !!!

Араб хэлэнд "хабиби" гэж үг байдаг нь "хайрт минь" гэсэн утгатай, эмэгтэй хүнд хэлэхдээ "хабибти" гэдэг. Тэгэхээр хабиби гэдэг нь эрэгтэй хүнд гэсэн үг. Араб хэлтэй эрийн амнаас хабибти гэдэг үг даанч сонсоогүй дээ. Харин бие биенээ хабиби гэж ирээд л тэврэлдээд үнсэлцээд эхэлнэ !!!

Дээрх хүмүүс ижил хүйстэн үү гэвэл үгүй ээ. Тэгэхээр энэ бол цэвэр хэл, соёл, сэтгэхүйн асуудал. Хүмүүс үргэлж хэл яаж сурах вэ, энэ англиар нэг гайгүй ойлгодог болчих юмсан гэж ярьдаг. Номоо бариад надаас дүрэм асууна, гэтэл үнэн хэрэгтэй би ном харж дүрэм харж сураагүй. Гэхдээ нэг удаа хүний номыг аваад англи хэлний цагуудыг харлаа. Тэр ном надад хэлний ном гэхээс яг л философийн ном шиг санагдсан. Ер нь тэгээд хэл гэдэг тэр чигээрээ философи юм. Бидний толгойд бодогдож байгаа зүйлийн бусаддаа илэрхийлж хэлж буй арга. Тэгэхээр хэл сурна гэдэг тухайн хэлний хүнтэй ижил сэтгэхийг хэлнэ. Үүнийг анх монгол гадаад янз бүрийн хүмүүсийн дунд англиар юм ярихад монголчууд нь ойлгоод гадаадууд нь ойлгохгүй байгаагаас мэдэрч байсан юм.

Зарим хүмүүс монголоор тэгж хэлдэг бол англиар ийм дараалалтай хэлнэ гэж ярьдаг. Надад энэ ерөөсөө таалагддаггүй. Юмыг ер нь ерөнхийлж томьёолох утгагүй, тэр тусмаа өөрөө ч сайн мэдэхгүй юмаа загварт оруулж ярина гэдэг бүр инээдтэй. Миний англи хэл тийм сайн биш ч гэлээ заримдаа толгойд англиар үг орж ирдэг, тэгээд тэр үгээ монгол руу орчуулах гэхээр чаддаггүй. Махчлаад шууд орчуулж болох ч гэлээ, англиар байгаа шигээ ойлголт төрүүлж чаддаггүй.

Тэгэхээр англи хэл сурахыг хүсэж байгаа хүн англиар бааж сурах хэрэгтэй, монголоор дүлээд байвал болохгүй байнаа л гэсэн үг, ичиж зоволгүй сурах гэж байгаа хэлээрээ тайван сайхан баа :p

No comments: