Би хятад хэл сурахгүй

Дэлхий нийтээрээ даяарчлал гэж юм яриад нилээн хэдэн жил болж байна. 10 жилд байхад дадлагын багш нар ирээд даяарчлал, даяаршлал гэж 2 үгний ялгааг мэдэх үү гэж их сүрхий асуугаад байдаг байсныг тод санаж байна. Эхнийх нь хүчээр даяарчлуулах гээд байгаан, дараагийнх нь зүгээр л аажмаар даяаршина гэсэн үг энэ тэр гээл...
Одоо бидэхэд нөхөр "багш" нар маань энэ globalization гээч юмыг ойлгож байсан юм болов уу? Ер нь ойлгож байсан хүн ховор байх. Учир нь бүгд л хүн хүссэн газраа амьдарна гэдэг ойлголттой байсан. Тэгэхээр бүх хүн хөгжингүй орон луу очиж амьдарна, ядуу буурай оронд хүн ирэхгүй, Монголд хэн үлдэх үү гэх мэтчилэн мэтгэлцээн ч юм шиг асуулт ч юм шиг яриа их явдаг байлаа.
Гэвч өнөөдөр нөгөө даяарчлал, даяаршлал гээч юм маань эхэлчихсэн. "Даяарчшлал" маягаар. Чи даяаршиж чадахгүй байж болно, дэлхий ертөнц чамайг даяарчилна. Яагаад?
Энэ бол мэдээллийн технологи. Энэ тал дээр хүмүүст монгол хэлнээ "Дэлхий бөөрөнхий биш" гэж орчуулагдсан "World is Flat" гээч номыг санал болгоё. Манай дэлхий алган дээр маань багтах болжээ гэсэн хоосон үг хэллэг хэлмээргүй л байна. Гэхдээ харамсалтай тийм болчихож.
Зарим найз нар маань гар утаснаасаа Facebookдээ update хийж байна, утаснаасаа yahoo messengerт орох хэнд ч сонин биш болжээ.
Харин энд дэлхий нийтийн санаа зовдог, нэн ялангуяа монголчуудын маань санаа зовдог зүйл маань юу вэ гэхээр, даяарчлалын энэ хүчтэй давалгаанд тэсэж үлдэх, уусч устаж алга болохгүй байх. Даяарчлал гэдэг зүйлтэй дангаарчлал гэдэг үг давхар хэлэгдэх болсон. Энэ нь өөрсдийн хэл соёл, үндэстний онцлогоо хадгалж үлдэх гэж том зүйл яригддаг.
Хүний нутагт 10 сар болох гэж байна. Онигор нүдтэй биднийг гадныхан Япон, Солонгос, Хятад гэх мэт ижил төстэй улсуудаас бусад тивийнхэн бараг ялгадаггүй. Яг л бид Африк гэхээр бид 54 улс байдаг гэж бодох биш, бүгд л адилхан хар царайтай гэж боддогтой адил.
Надтай тааралдсан хүмүүсийн асуудаг асуултанд дотор нэр чинь хэн бэ гэдэг асуулт бараг байдаггүй.
-Хаанаас ирсэн бэ?
-Монгол гэдэг чинь тусгаар улс уу?
-Та нар ямар хэлээр ярьдаг вэ?
-Хятад хэл мэдэх үү? Мандарин хэлээр ярьдаг уу?
-Ямар бичгээр бичдэг вэ? Хятад хэлнээс ялгаатай юу?
Эдгээр асуултнууд бүгд л хятадтай холбоотой асуултууд, бүгд л Монгол хятдын нэг хэсэг гэсэн ойлголттой байдаг. Харин миний хариулт:
-Монгол
-Бүрэн тусгаар тогтносон улс
-Монгол хэл
-Мэдэхгүй
-Өөрсдийн гэсэн бичиг соёлтой тэс өөр хэл.
Хятад хэл мэдэхгүй гэж хариулахдаа би бардам байдаг. Би хэзээ ч мэдэхгүй гэдэг хариултандаа баясаж, бардам байж үзээгүй боловч, "Би хятад хэл мэдэхгүй" гэж хэлэхдээ баяртай байдаг.
Энэ нь намайг зүүн хойд азид байрлах, газар нутгаараа дэлхийд 16д байдаг, аугаа түүх соёлтой Монгол гэж улсын иргэн гэсэн бахархах сэтгэлийг маань төрүүлдэг.
Гэвч энэ нь даяаршлалын эрин дэх дангаарчлал мөн үү? Олон хүмүүс хятад хэл сурах хэрэгтэй, дайсныхаа юу ярьж байгааг мэдэх хэрэгтэй гэдэг. Гэвч хятдууд биднийг дайснаа гэж үздэг үү? гээд олон асуулт бий болгодог.
Ямартай ч асуусан хүмүүст бид өөр хэл соёлтой, ганц мэддэг хятдаас чинь тэс өөр улс үндэстэн юм шүү гэдэг ойлголт төрүүлж чаддагтаа баярлаж байна.