Авгай авмаар санагддаг байшд

Долоо ч хонолгүй авгай авмаар санагддаг байшд. Нөгөө авгай авахгүй энээ тэрээ гээд байдаг нөхөр чинь харин бүр нэг авгай авмаар санагддаг байна.
Авгай авах чинь ер нь их хэрэгтэйм байна. Гэртээ байхдаа ч яахав ээжээрээ хоол хийлгэнэ, ааваасаа мөнгө авчихна, писигээ асаагаад интернэтэд орчихно, интернэт болохгүй бол ISP компани руугаа утасдаж баахан загнана. Тэгээд усанд ороод гараад дэмий тэнэнэ. Ажил төрөлтэй хүмүүсийг зүгээр байлгахгүй шаналгана. Ёстой нээрээ нэг сайхан байжээ.
Энд ч ер нь ялгаа бараг байхгүй л дээ. Бүр ч чөлөөтэй. Хэдэн цагт хаана юу хийж явааг аав ээж 2 ямар мэдэх биш. Бүх юм чөлөөтэй. Харамсалтай нь хувцас муухай болоход угаалгын машинд хийгээд эргүүлчихдэг байсан бол энд харин тийм юм алгаа. Гараараа угаана, мэдээж залхуурна.
Тэгээд ер нь ойрдоо өлсгөлөн гэдэс, залхуу зан 2оо хооронд нь тулалдуулаал. Хамгийн зэвүүн нь 2лаа ялаад байгаамаа. Бэлэн гоймон идээл, эсвэл гарч нэг юм олж идчээл. Гаднаас оруулж ирсэн хоолных нь халуун ногоог ээ. Ходоод хонхолзоод байдаг, саванд хоол байгаад байдаг. Харин би идэж чаддаггүй. Гэхдээ л ингэж хэр удхав дээ. 7 ч хонолгүй авгай авмаар санагдана гэдэг удахгүйг илтгээд байгаам л даа.
Хувцас хунар угаагаад цэвэрлээд өгнө, хоол унд бэлдээд өгнө... Гүйээ нээрээ энэ хүмүүсийн яагаад авгай авдгийг ойлгож эхэлж байх шиг. Read more

Гоожуур vs Ажаксмаа

Ойрын үед интернэтэд нэг ийм балай юм баахан боллоо. Тэгээд энэ талаар нь хүмүүс баахан хэрэлдэж гарах юм. Бичсэн болгон нь л өөрийгөө лут ухаантай, ихийг мэддэг, энэ талаар дүгнэлт хийх чадалтай гэж бодоцгоох юм. Тэгээд бодлоо, би ер нь юугаараа дутдаг юм. Адилхан өөрийнхөө дүгнэлтийг хийе.
Гоожуур гэж хэн бэ? Энэ хүнийг хэдэн настай гэдгийг би мэдэхгүй. Тэр Соёлоо ч гэнэ үү тэр нөхөр ч юм уу бүү мэд, тодорхойгүй. Гэхдээ бичсэн юмыг нь уншиж байхад 25-35 насны болов уу. Бичиж байгаа юм нь логиктой, мань хүн тэнэг биш ч бас тийм ч ухаантай хүн бол бас биш. Хэт их хараал хэрэглэдэг нь бодсон санаснаа зүгээр илэрхийлж чаддаггүй хүн шиг санагддаг. Гэхдээ л ямар ч л байсан Монголын нийгэмд хэрэгтэй дуу хоолой болж чаддаг хүн. Эмэгтэйчүүдийг хэт доромжилж, хэлэх хэлэхгүй үгээр хэлдэг нь бол тусдаа асуудал. Бас тэр зураг хөрөг тавих ч гэсэн бас л тэс хөндлөн ойлголт. Нийгмийг цочроож, юм ойлгуулах гэж байгаа бол уул нь арай өөр арга хэрэглэх хэрэгтэй. Харин Гоожуурын зорилго бол тийм биш. Зүгээр л бусдын анхааралд өртөх, бусдад нөлөөлөх зэрэг нийгэмд тодорхой байр суурь эзлэхийг хүссэн хүний л хийдэг ажил.

Харин Ажаксмаа. Энэ хэрвээ тэр Төгөлдөр мөн бол миний анх бодож байснаас арай ахмад юм. Чадалтай залуу мөн үү гэвэл мөн. Төгөлдөрийг шүүмжилж, муулж байгаа хүмүүс их байна. Гоожуур бол өөрийгөө аваад явж чадна, гэтэл чи мэддэг юмаа мөнгө болгож чаддаггүй ч гэх шиг. Энэ үгийг хэлж байгаа хүмүүс өөрсдөө үнэхээр өрөвдөлтэй. Ер нь бол Монголд Хакер гэж хэн бэ гэдгээ ч хүмүүс мэддэггүй шүү дээ. Гоожуурыг хакдаад, дээр нь Ажаксмаа гээд бичсэн. Төгөлдөр хэрвээ өөрийгөө гэж мэдэгдэлгүй өнгөрсөн бол Гоожуур үхсэнээ мэдэх юм. Гоожуурт үүнийг мэдэх мэдлэг чадвар, ухаан, ерөөсөө юу ч байхгүй. Тэгвэл яагаад Ажаксмаа гэж өөрийгөө мэдэгдсэн юм?
Ерөөсөө Хакер гэдэг бол захын дуракын болж чаддаг зүйл биш. Харин гараад 5 орноор аялаад, үзсэн харснаа хараалын үгтэй нийлүүлээд бичихэд л Гоожуур болчихно.
Тийм болохоор Хакер болж чадсан, ер нь тэгээд хакер болно ч гэж байдаггүй юм. Хак хийж сурах л гэж ойлголт бий. Тийм болохоор бусдаас илүү түвшинд байгаа, бусдаас илүү ихийг мэддэг энэ Хакер гээч хүмүүст зүгээр л нэр төр хэрэгтэй байдаг. Тэд мэддэг чаддагаа бусдад үзүүлж харуулахыг л хүсдэг. Энэ бол дан ганц хакеруудын характер ч биш. Ерөөс энэ өндөр түвшний IT-ийн мэргэжилтнүүдийн характер. Өндөр түвшинд хүрээд ирэхээрээ хак хийж сурдаг. Энэ характерийн хүчээр opensource гээч юм ч хөгжиж байгаан, opensource хөгжсөний хүчээр мэдээллийн технологи хөгжиж байгаан. Ийм хүмүүс мөнгөний төлөө улайрдаггүй, ийм хүмүүст тэр нь сонин биш. Мөнгөтэй гэдгээрээ биш, мэдлэгтэй, чадвартай гэдгээрээ л бусдад гайхуулдаг хүмүүс.
Хакерууд мөнгө залилжээ гэсэн юм энд тэндээс уншсан хүмүүс хакер гэхээр л аюултай, мэддэг юмаараа мөнгө л хийдэг, нүд нь улаанаараа эргэлдсэн хүмүүс гэж ойлгодог. Тийм биш. Тэр хүмүүсийг чинь хакер гэдэггүй юм. Хакерууд юмыг хөгжүүлдэг юм. Одооноос эхлээд "Гоожуур дот ком"-ын хамгаалалт сайжирч, аюулгүй байдалдаа анхаарал тавьдаг болсон биз. И-мэйлийнх нь пасс ижилхэн байсан гэсэн, бодвол муу яахуу-ийн пасс л биз. Иймхэн юм байж тэр Гоожуур бас бүлт үсрэхээ болих л хэрэгтэй.
Ажаксмаа эхнэр, 2 хүүхэдтэй гэсэн. Тэр 3-ыгаа бодоод л түүнд хэцүү байгаа байх. Түүнээс биш өнөөдрийн нөхцөл байдал түүнд сайхан байгаа гэж бодож байна. Түүнээс илүү хак хийчихсэн, түүний хэмжээнд дөхөж очих хакер өнөөдөр Монголд алга.
Read more

Гадаад хүн

Монголд байхад гудамжаар алхаж байхад хааяа нэг гадаад царай харагдана. Өө энэ нэг гадаад явж байна... зундаа ч бас их харагдана. Ер нь жуулчид овоо их ирээд гадаад хүн харагдана гэдэг тийм сонин зүйл биш. Харин хааяа нэг хар царай харагдах л нэг тийм сонин.
Тэгсэн харин энд ирсэн чинь би өөрөө жинхэнэ гадаад. Гудамжаар зүгээр явах хэцүү. Баахан халтар царайнууд байдгаараа ширтэнэ. Зүгээр өнгөрөхгүй тээр тэр холоос гараа даллана, мэндэлнэ. Зарим нь яг эвэртэй туулай үзсэн юм шиг, эсвэл харь гаригийн хүн, бүр эсвэл дэлэнгүй үнээ ч юм уу. Юу ч гэмээр юм бэ дээ.
Яагаад гэвэл хэн ч намайг хаанаас ч харсан би гадаад хүн. Тэр болгон гадаад хүн байдаггүй, сурах гэж ирсэн оюутнуудаас өөр гадаад хүн бараг байхгүй. Тэр тусмаа зүүн зүгийн азиуд бүр ховор. Гэхдээ одоо яахавдээ.
Аан тийн үргэлж бусдын анхааралд байхыг хүсдэг хүмүүс наашаа ирээрэй. Хүмүүс тасралтгүй харна. :D Read more

Тэмдэглэл 1

За ингээд би гэж хүн Энэтхэгт ирчихвээ. Өнөөдрөөс эхлээд блогоо гэрээсээ биш харь орноос бичих боллоо доо. Их л халуун гээд байсан зүгээр л байна. Гэхдээ сонирхолтой нь зүгээр л хөлрөөд байх юм.
Гэрээсээ гараад 2 хоног,3 өдөр болчихлоо. Энэ хугацаанд Хятад Энэтхэг гэж хамгийн олон хүн амтай 2 улсад байлаа. Өөрийнхөө таньдаг нийт хүнээс олон хүнтэй ярилцлаа.
3 сая хүрэхгүй хүнтэй улсаас 8 сая хүнтэй хотод ирэх бас ч сонин байна шүү. Балиар заваан гэж жигтэйхэн. Замбараагүйгийн талаар бол ярих ч юм биш.
2-р курст байхдаа Энэтхэгийн засгийн газрын шалгалт өгөөд унаж байлаа. Тэр үед төгсөөд мастерт харин заавал явна даа гэж өөртөө хэлж байсан юм. Тэгсэн өнөөдөр ингээд хүрээд ирлээ. Зорилго тавиад тэрэндээ хүрдэг юм байна гэж өөрөө өөртөө баярлах шиг.
Заза тэгээд хүний газар 3 жил... амаргүй ч гэсэн сайхан байна байх гэж найдаж байна.
Хээрийн шувуу нисэн үл хүрэх газраас хүний хүү юу авчрахаа өөрөө мэднэ дээ. Read more

Дараа хийе гэж алгуурла, дараа хийхэд чинь амархан болчихсон байдаг юм

Дараа хийе гэж бүү алгуурла, дараа хийхэд амархан болчихгүй гэж үг байдгийг бүгд л мэдэх байх. Тэгээд ер нь бараг бүгд хүлээн зөвшөөрдөг байх. Харин би энэ үгтэй санал нийлдэггүй. Зарим нэг нь "өө нөгөөх чинь залхуу зангаа зөвтгөх гэж байна" гэж бодож болох л юм. Тиймээ би залхуу. Залхуу болохоороо энэ үгэнд дургүй.
Манай 10 жилийн ангийнхан гэж аймар "hardworking" хүүхдүүд байсан юм аа, одоо ч тэр хэвээрээ л байгаа байх. Мэдээж тэр дотроо мань шигээ залхуу гарууд мэр сэр байсан л даа.
Аймар хичээл зүтгэл ихтэй улсуудыг хичээл хийж байхыг нь хараад суух их гоё. Ядаж байхад би хүмүүсийг ажиглаж, юу бодож байгааг нь таах, юу хэлэх гэж байгаа яах гэж байгааг нь урьдчилж мэдэх гэж их хичээнэ.
Энэ тоо бодоод сууж байна даа, уул нь энэ физикийн хичээл юмсан, харин тэр яаж багшаас нэг аятайхан дүн авчих уу гэж бодож байх шиг байна, тэр нөхөр харин хонх дуугараасай гээл сууж байна, харин тэр орос хэлээ хуулж амжихаас нь өмнө хонх битгий дуугарчаасай, тэр хэдэд бол юу орж байгаа хэзээ хонх дуугарах яах ийх ямар ч хамаа алга, хийж байгаа ярьж байгаа юм нь л сонирхолтой байна гэх мэтчилэн нэг хичээлийн 40 минутанд ямар олон хүний ямар олон дүр зураг харагдана гээ?
Жил хагасын өмнө нэг ном уншиж эхлүүлчээд хаячихсан байснаа хэд хоногийн өмнө олоод одоо дуусгах шатандаа орчихсон яваа юм. Тэр номон дээр нэг ийм юм гарч байнаа.
Нэг нөхөр ойд мод хөрөөдөөд зогсож байна гэнэ. Хажууд нь өөр нөхөр очоод "Юу хийж байгаа юм"?
- Харваас юу хийж байх шиг байна?
- Ядарсан харагдаж байна?
- Өдөржингөө энэ олон модыг хөрөөдөхөд яана гэж бодоов?
- Мод хөрөөдөхөө түр болиод, амрангаа хөрөөнийхөө ирийг хурцалбал ажил чинь илүү хурдан явна даа.
- Надад хөрөөгөө ирлэж байх цаг алга...

Ихэнх хүмүүс яг энэ түлээчин шиг амрах сонирхолгүй байдаг. Учир нь тэдний толгойд дараа хийвэл амархан болчихгүй гэдэг бодол үргэлж эргэлдэнэ. Харин миний хувьд дараа хийхэд үргэлж амархан байдаг. Тийм ч болохоор энд тэнд заримдаа огт юм ярихгүй, хийхгүй эргэн тойрноо ажиглана. Гадаа гарч алхаж хүмүүсийг харна. Энэ бол миний хөрөөгөө ирлэх арга.
Нэг үгийг би нээрээ найз нартаа байнга хэлдэг. Гэхдээ маш олон өөр өөр юманд жишээ татаж. Энэ удаад дахиад хэрэглэе. "Уламжлал мэдэхгүй хүн интеграл бодохгүй".
Өнөөдөр намайг уламжлал мэддэггүй байхад интеграл бод гээд өгчихвөл би яаж бодох юм бэ? Харин дараа уламжлал мэддэг болсныхоо дараа үзэхэд бодож чадна гэхгүй ч өмнөхөөсөө хамаагүй амархан болчихсон байх нь тодорхой.
Дараа хийе гэж алгуурла, дараа хийхэд чинь амархан болчихсон байдаг юм. Read more

Heal the World

Хайртай дуучныхаа талаар жаахан зүйл бичье гэж бодлоо. Дэлхий гашуудаж байхад, түүний дууг сонсож өсчихөөд зүгээр суумааргүй санагдлаа.
Майкл Жексоныг нас барсны дараа олон олон сайт дээр түүний талаар бичиж. Нэг хэсэг нь агуу хүн биднийг орхилоо гэж байхад, нөгөө хэсэг гаж донтон, гэмт хэрэгтэн гэж байлаа. Харин миний хувьд гэмт хэрэгтэн, гаж донтон гэдэг нь чухал бус, тэр ямар ч л байсан агуу хүн байсан. Сая сая хүний сэтгэлийг хөглөж явсан хүн. Түүний хийнэ гэж байсан тоглолтын тасалбарыг авсан хүмүүс мөнгөөрөө шатлаа гэж бухимдсангүй. Нас нөгчсөнд нь нь харамсаж, тасалбарыг нь дурсгал болгон авахаар шийдэцгээж байна. Түүний үхэл сая сая хүний харууслыг бий болгож, сая сая хүнийг хооронд нь маргалдахад хүрч байна. Нас барсных нь дараа хамаг СиДи болон бусад бүх зүйл нь зарагдаж дуусаж байна. Агуу биш гэж үү? 5,6 настай байхдаа эр эмийг нь ч ялгахгүй байж дуурайж өмднийхөө гадуур бандагаа өмсдөг байлаа.
Хүнийг өмд бандага 2ынхоо байрыг буруу өмсөхөд хүргэсэн тэр ямар ч л байсан агуу хүн байсан. Read more

Монголын түүх

Монголын түүх. Цаадах чинь гэнэт аймар том сэдэв барьж аваад бичих гэж байна гэж бодож байна уу айн. Үгүй шүү. Огт мэддэггүй юмныхаа талаар бичих гэж байна.
Анх блог хөтөлж эхэлсэн чинь хүмүүс надаас ямар түүхийн ном унших уу гэж их асууж эхэлсэн. Мэдэхгүй юм чинь юугаа санал болгох вэ. Монголын нууц товчоо, Алтан товч, Чингис хааны цадиг, Нүүдэл суудал гэсэн номнуудыг эргүүлж тойруулж харж байсан. Бүр жоохон байхдаа Монголын нууц товчоог уншиж байлаа. Тухайн үедээ түүхийн ном биш үлгэрийн ном уншаад байна л гэж бодож байсан юм. Чоно буга 2 эвцэлдээд хүүхэд төрүүлээд, тэгээд монголчууд бий болоод. Гэнэт нэг нүдтэй үлгэрийн хүүхэлдэйн дээр л гардаг "мангас" гараад ирнэ. Тэгж байтал бидний бахархдаг Тэмүүжин маань эцгээ алдана, дараа нь энд тэнд янз бүрийн юмнуудаас нуугдана, зугтана. Үүний өмнө нь билүү хойно нь ч билүү ах дүү нараа ална. Энэ номыг үлгэрийн ном шиг санагдуулсан нэг шалтгаан нь Алунгоо гэж бүсгүй гэртээ зүгээр хэвтэж байгаад жирэмсэн болдог хэсэг.
Тэмүүжин маань том болноо. Жамуха гэж андтай болно. Жамуха энэ 2 нийтдээ 3 удаа анд барилцдаг байхаа. Барилцах болгондоо тэврэлдэнэ, 2 биенээ үнсэнэ, нууц товчоон дээр байдаг үгийг яг санадаггүй ээ. Гэхдээ л тэр үгийг уншихаар мань 2 хүн нэг л эвгүй л юм хийгээд байх шиг байдаг юм.
Үүнээс хойш бөөн дайн тулаан. Баахан л юм болдог юм. Сүүлдээ харин Жамуха: Тэнгэрт 2 нар байдаггүй шиг, газарт 2 хаан байх учиргүй гэж хэлээд Тэмүүжингээс цаазын ял сонсдог. Тэр жил Жон Ленноны фен хэн билээ дээ, 2 Леннон байж болохгүй гээд Ленноныг алж байсан. Харин Жамуха өөрийгөө алуулж байдаг бас л сонирхолтой философи. За тэгээд Монголын нууц товчоо гэж нэг иймэрхүү, нийт 13 бүлэгтэй билүү. Сүүлийн 13 дахь бүлэгт нь Чингис хаан гардаггүй. Цаадах чинь зохиолын 12-р бүлэг дээр нас барчихдаг юм. Ер нь би хувьдаа түүхийн ном унших аймаар дургүй. Уул нь бид эх түүхээ мэдэж байх ёстой л доо. Агуу байсан үеэрээ бахархах ч ёстой. Гэхдээ өнөөдрийн энэ түүхээрээ бахархаж байгаа нь нэг л биш санагдаад байдаг юмаа.
Эрт дээр үед бурхан амьтдад нас тарааж л дээ. Эхлээд хүнийг дуудаад чамд 35 нас өглөө гэж. Гэтэл нөгөөх нь 35хан уу гээд чамлажээ. Бурхан гайхаад, заза тэгвэл түр хүлээж бай гэжээ. Дараа нь илжгийг дуудаад 35 нас гэтэл нөгөөх нь би тэгээд бүхэл бүтэн 35 жил ачаа үүрч хүнд зодуулах юм уу ихдэж байна гэж.
Бурхан нохойг дуудаад 35 насаа өгтөл угаадас идэж ийм удаан амьдрах юм уу гэжээ. Сармагчинг дуудаад өгтөл модонд дүүжлэгдэж, хүн амьтны элэг доог болж 35 жил амьдарч чадахгүй гэжээ.
Ингээд Бурхан бүгдийг нь цуглуулаад хүнд үндсэн нас 35, илжигний 15, дараа нь нохойны 15, тэгээд сармагчингийн 15 насыг ав гэжээ. Үүнээс хойш хүн гэж амьтан 35 хүрснээсээ хойш 50 хүртлээ илжиг шиг зүтгэж, дараа нь нохой шиг хуцдаг болж, сүүлд нь хүүхэд нохойн доог болж дуусдаг гэдэг яриа бий.
Ер нь эргэн тойрон дахь хүмүүсээ ажиглаад байхад жаахан хүүхэд ирээдүй ярьдаг. Би том болоод... гэж байгаал ярьж өгнө. Харин том хүн өмнөх ажлаа л хийнэ. Хөгшчүүл дандаа дурсамжаа ярина. Намайг залуу байхад гээл эхэлнэ дээ. Харин яг үүнийг хүн дээр биш нийт улсын хэмжээнд авч үзэхэд Монголчууд бид яг хөгшин хүн шиг болчихжээ. Эрт дээр үед бид чинь тийм байлаа, Чингис хаан маань тэгж байлаа гээл онгирох сайрхах зүйл дэндүү ихтэй. Яг л амьдралынхаа сүүлийн хэдэн жилийг өнгөрөөж буй, түүнийгээ хэтэрхий сайн мэдэж буй хөгшин шиг л.
Өнгөрсөн баларснаа ярихаа болиод ирээдүйнхээ талаар ярьж мөрөөдөцгөөе өө. Чингис хаан дэлхийн талыг эзэлж байсан гэж хэлээд хэн ч өнөөдөр биднээс айхгүй, Пифагорын теоремыг эхлээд монгол хүн нээсэн гэж хэлээд хэн ч бидэнд юу ч төлөхгүй.
Мөрөөдөлтэй улс орон хөгждөг, дурсамж нь мөрөөдлөөсөө ихсэхээрээ улс сөнөдөг гэдэг.
Read more