Тийм ч юм шиг үгүй ч юм шиг

Ажлаа хийгээд байгаа ч юм шиг, үгүй ч юм шиг. Хичээлдээ яваад байгаа ч юм шиг үгүй ч юм шиг. Санхүүгийн хямрал болохгүй байгаа ч юм шиг, дулаараад байгаа ч юм шиг. Ерөөсөө учир утга нь олдохоо байлаа.
Цагаан сар болох гээд байгаа ч юм шиг, эсвэл хүмүүс шинэлээд байгаа ч юм шиг.
Зурагт асаахаар хэдэн халзан лам, халтар өвгөчүүл хоорондоо хэрэлдээл байх юм. Чи хужаа, би ч монгол, чи аргагүйээ монгол хүн биш аргагүй хөөрхий... гэх мэтчилэн есөн шидээр хэрэлдчих юм. Уул нь цагаан сар хэзээ вэ л гээд ярилцах гээд байх шиг байгаан. Даанч бие биенийхээ гарал үүсэл, бүр сүүлдээ чи шинжлэх ухааны хүн, би мухар сүсгийн хүн болсон уу яасан бүү мэд. Нэг л бүтэхгүй юм яриад, хэрэлдээд, орилж чарлалдаад дууссан.
Тэгээл идэж уусан ч Чингис гэдийн болохоороо нөгөө нэрээ бас л дурдацгаах юм. Чингис бид хоёр тийм шүтлэгтэй байсан гээл ярьж өгөхиймөө. Бид хоёр бөөгөө шүтээд, шар зурхайгаа дагаад, NASA-ийн мэдээгээр битүүн шинийн нэгнээ тооцдог байлаа л гэх гээд байх шиг байналээ.
Ер нь тэгээд бид чинь түүхээ огт мэддэггүй хүмүүс юм байнаа. Чингис гэж хүн байсан нь үнэн. Тэгээл болоо. Нөхрийн юу хийж хаагуур явж байсныг бүгд л өөрийнхөөрөө, дур зоргоороо тайлбарлачих болтой. За ер нь тэгээд би ямар Жамуха тэр 2той хэд дахиж анд барилцаж бие биенээ хайрлаж энхрийлж явсан биш яаж мэдхэв.
Тэхээр ерөөсөө л цагаан сар хэзээ тэмдэглэх талаар л хэлье. Тэр Богдын тусгаар тогтнол зарласан энэ тэр, ер нь манжид дарлуулсан ч юмуу үгүй ч юмуу, хэзээ бид тусгаар улс болцийн ямар мэдэгддэг биш. Чингис ахын үед зурхай байсан ч юмуу, буддын шашинтан биш байж шашныхны өмчлөөд, утгаа алдуулцан зурхайг нь дагах ёстой ч юмуу бүү мэд.
Ямартай ч сар болгон битүүн, шинийн нэгэн байдаг. Цагаан сар нь хаврын эхний сарыг, өвөл дуусч байгааг тэмдэглэдэг болохоор энэ нь 2-р сард байхаас өөр зам байхгүй. Өвлийн энэ аймар хүйтэн үед хавар болжийно ч гэх хаашаа юм.
Яадаг ч байсан цагаан сарыг 2-р сард л тэмдэглэж байя.