Намайг уучил би их тэнэг байж, Энхбаяр ахыг дэмжьеээ

Ер нь бол байшдээ. Би зүгээр л блог хөтлөгч. Өчүүхэн оюундаа тунгаасан хэдэн зүйлээ үг болгон холбож, өгүүлбэр болгон бичиж, бичлэг болгон нийтэлдэг гэх юм уу даа. Банжиг медиад бичсэн зүйлээ нийтлэх боломж гэж байхаар нь хэдэн нийтлэлшүү ухаантай юмаа нийтлээдэхвээ. Тэгсэн яасан гээ? Энэ хүмүүс чинь яасан ч ухаантай болцгоочихсон юм, яасан ч сайхан юм. Хорвоо дээрх хамгийн тэнэг би л юм бичиж, ухаантнууд уншиж шүүмжилбээ. Шүүмжлэх ч гэж дээ сайхан доромжлох юм. Яасан ч сайхан хурц хэл амтай юм. Заза гомдоллож олон долоон юм ярих яахав. Намайг уучлаарай, би их тэнэг байж. Биеэ үнэлэхийг дэмжиж, Элбэгдоржийг ерөнхийлөгч болгохыг хүсэж, хас тэмдэгтэй лут залуусыг муулдаг би ер нь яасан тэнэг, бөх зүрхтэй бүдүүн бөгстэй нөхөр вэ тэ?
Эмэгтэйчүүд нь биеэ үнэлсэн улс сөнөдөг гэнээ. Монголоос өөр газар биеэ үнэлэгч байхгүй, Монголд л биеийн амрыг харсан хэдэн охид нь биеэ үнэлээд байгаам шиг байна. Бусад орон сөнөчихгүй байгаад байхыг бодоход тэнд биеэ үнэлэгч байдаггүйм шиг байна. Би ямар биеэ үнэлэгч авч үзсэн биш яаж мэдэхэв, тэр лут их мэдэгчид шиг гадаад явж үзсэн биш бүүр яаж мэдэхэвдээ. Тэгээд бодоод байх нь ээ, охид садарлавал улс мөхнө гэдэг үгийг бүх улсын хувьд үнэн гэж үзвэл манай дэлхийн бүх улс биеэ үнэлэгчтэй болчихвол дэлхий маань сөнөх юм шиг байна. Тэгэхээр маргаашнаас бусад улс үндэстнийг ч гэсэн биеэ үнэлэгчтэйгээ тэмц гэж хэлнээ. Хэлэх ч юу байхав, "Эх дэлхийгээ биеэ үнэлэгчгүй болгоё" гэсэн хөдөлгөөн байгуулнаа. Эсвэл нөгөө гайтай үг нь зөвхөн тэнгэр заяат манай ард түмэнд үйлчилдэг юм болов уу. Заза бүү мэд. Бичлэг эхлэхдээ л хэлсэн, уншиж байгаа тань шиг лут ухаан надад байх биш. Алдаа оноог минь уучилж өршөөгөөрэй.
Харин тэр хас тэмдэгтнүүдийг их өмөөржийнаа бас. Намайг нуугдаж байхад хас тэмдэгтнүүд урагшилж байх юм гэнээ. Би өөрийгөө урагшилна, тэд хойно байна гэж бас хэлээгүй л байгаамдаа. Эсвэл би тэр ухаантны хэлснийг буруу ойлгосон юм болов уу?
Хамгийн сүүлийн уучлалт гуйх зүйл бол Энхбаяр ах болон, түүнийг дэмжигчдээс. Намайг уучлаарай би үнэхээр тэнэг байжээ. Оросын цагаач нэг нөхөр тэнд тэмцээнд орж байхад нь ард нь Энхбаяр ах бакал хийгээд түрүүлүүлчихсэнийг нь би яаж мэдхэв. Эртхэн хэлчихсэн бол өөр шд, би юу гэж ингэж тэнэгтэж байдийн. Ер нь бол ойрдоо зурагт их үзлээ. Тэгээд Энхбаяр ахын талаар буруу бодолтой байснаа үнэхээр их ойлголоо.
Бадар-Ууганд 2 гараа зээлүүлээд 4 гараар бокс тоглуулсан, 2 хөлөө Түвшинбаярт өгөөд 4 хөлтэй унахааргүй болгоод барилдуулж алтан медаль авхуулсныг мэдээгүй миний буруу. За яасан бас л намайг тэнэг мангараар маань дуудах гэж байна уу. Энэ хүмүүс чинь өөрсдөө тэгж хэлсий шүү хөөе. Би ч ингэж гүжирдэж гүтгээд байгаан биш. Гүжирдсэн бол шоронд орно. Манай ерөнхийлөгчийг гүжирдсэн хүмүүс эхнээсээ шоронд орсон за!
Аа тийн би тэгээд гоё шинэ санаа олсон. Та нар дотор хэрэгжүүлэх хүн байвал хэрэгжүүлээрэй. Ойрдоо надад 1 сая төгрөг хэрэг болоод байгаан. Банкнаас очиж зээл авна. Баталгаа нь ерөнхийлөгчийн амлалт. Энхбаяр ах дахиад ерөнхийлөгч болоод САЯ 500 МЯНГАН төгрөгөө тараана, тэхээр сая төгрөг чинь 1.5 сая болно гэж хэлнэ дээ. Хэрвээ өгөхгүй бол шууд шүүхэд өгнө. Ерөнхийлөгчийг маань худлаа ярьсан гэж гүжирдсэн болно. Тийм болохоор яалт ч үгүй өгнө. Гэхдээ заавал хэрэгжүүлэх албагүй л дээ. Зүгээр л надад мөнгө яаралтай хэрэг болоод байгаан. Надтай адилхан хүн байвал хэрэгжүүлээрэй.
За ингээд бүгдээрээ Намбар гуайн хүү Энхбаярыг дэмжье. Ядаж л банкинд төлөх өрөө бодсон ч гэсэн...
Read more

Би яагаад Элбэгдоржийн төлөө саналаа өгөх вэ?

Уул нь би Элбэгдоржийн төлөө саналаа өгмөөргүй л байгаа юм. Гэхдээ сонгууль болох өдөр санал хураах байран дээр очиж, Ц.Элбэгдорж гэдэг хүний нэрийг дугуйлах шалтгаан надад байна.
Тэртээ өнгөрсөн зууны эхний хагаст манай улс иргэдээ мянга мянгаар хэлмэгдүүлэн хороож байсан гэдэг. Тэр үед амьдарч үзэж хараагүй болохоор уншсан сонссоноороо л хэлж байна. Үнэнийг хэлэхэд би ч гэсэн хэлмэгдэгсийн үр удам.
Хэдэн жилийн өмнө эмээ маань аавыгаа цагаатгуулах гээд ээжээр хамаг хөөцөлдөх ажлыг нь хийлгэж байлаа. Хөдөө байдаг хөгшин хүн болохоор хотод тэр зүйлүүдийг хөөцөлдөх хэцүү. Тэгээд ээж маань нэлээн удаан хөөцөлдөж байж өвөөгөө буруугүй гэж цагаатгуулсан. Цагаатгахдаа төрөөс 1 сая төгрөг өгч байсан. Тэр үед эмээ маань аавыгаа цагаатгуулаад, сая төгрөг авахдаа үгээр хэлэхийн аргагүй баярлаж байсан. Түүнд сая төгрөг чухал байгаагүй. 6хан настай байхад нь чирүүлээд зодуулаад явсан аав нь эргэж ирээгүй. Эргэж ирээгүй эцэг нь ямар ч гэм буруугүй байсан гэдгийг нотлуулсандаа л баярласан.
Энэ бүгдийг хэн хийсэн юм бэ? Монгол Ардын Хувьсгалт Нам. Тухайн үедээ, одоо ч тэр энэ нам ард иргэдээсээ уучлалт гуйгаагүй. Тэдний тайлбар нь тэр үед бид байгаагүй гэж хэлдэг. 10 жилийн сурагч би энэ үгэнд нь итгэсээн. Тэр үед тэд ч , би ч байгаагүй. Биднээс огт өөр хүмүүс үйлдсэн нүгэл. Гэвч өнгөрсөн 7 сарын 1-нд тэд миний итгэлийг алдсан. Хэн байх нь хамаагүй, МАХН гэдэг нэрийн дор байдаг хүмүүс л ийм байдаг юм байна гэдэг ойлголтыг надад өгсөн. Өнгөрсөн зуунд тэд хэлмэгдүүлж "цэвэрхэн" үйлддэг байсан бол энэ зуунд тэд шөнө болохоор буугаа бариад гардаг болж. Бид их хэлмэгдүүлэлтийг, 2008 оны 7-р сарын 1-нтэй хамт мартаж болохгүй.
Ийм учраас би МАХН-с нэр дэвшигчийн төлөө саналаа өгөхгүй. Ийм учраас би МАХН-с нэр дэвшигчийг дахин Монгол улсын ерөнхийлөгч гэдэг нэрийн дор хармааргүй байна. Ийм учраас би Ц.Элбэгдоржийн төлөө саналаа өгнө.
Энэ удаагийнхаа бичлэгийг түүхийн музейн урд байдаг хөшөөний доорх бичгээр төгсгөе.
Халуун итгэл цөхөрсөн
Хатан зүрх шархирсан
Хар дарсан он жилүүдийг
Хамаг монголчууд бүү мартагтун!!!

Read more

Блог гэж юу вэ, Блогчид гэж хэн бэ?

Блогчид гэж хэн бэ гэдгийг ярихын өмнө блог гэж юу болох, блог гэж юу болохыг ярихын тулд weblog, weblog гэж юу болохыг ярихын өмнө, website, website гэж юу болохыг ярихын тулд интернэт гэж юу болохыг ярих хэрэгтэй.
Интернэт гэж юу болохыг хэлэхийн тулд ARPANET-с(Advanced Research Projects Agency Network) эхлэх хэрэгтэй.
Хүйтэн дайны үед зэр зэвсэг, техникийн хөгжил хурдацтай явагдаж байсан үе. Америкууд өөрсдийн мэдээллийг хурдан хүргэх зорилготойгоор компьютеруудыг холбох санаачлага гаргасан. ARPANET-н төсөл 1968 оны үед эхэлсэн байдаг. Анх 4 компьютерийг хооронд нь холбож байсан.
Тухайн үед компьютер гэдэг нь тооцоолол хийх зорилготой төхөөрөмж байлаа. Гэтэл өнөөдөр монголчууд энэ үеийнх нь ойлголтоор буюу компьютерийг тооцоолуур гэж нэрлэх гээд оролдоод байдаг мөн ч өрөвдөлтэй.
ARPANET-с хойш сүлжээний талаарх судалгаа эрчимтэй явагдаж, IP address, HTTP гэж шинэ зүйлийг нээсэн. Үүнээс болоод ARPANET дээр шинэ шийдэл олж байсан мэргэжилтнүүдийн олон жилийн судалгаа үр бүтээлгүй болсон түүх бий. IP хаяг гэж зүйл бий болсноор улам л олон компьютерийг хооронд нь холбох боломж бүрдсэн. Үүнийгээ дагаад компьютерийн өөрийнх нь тооцоолох чадал ч өсөж байсан байдаг. Ингээд дэлхийн ертөнц интернэт гэж ойлголттой болсон боловч, үүнийг нь хүн болгон хэрэглэх боломж муу байлаа. Өнөөдөр нарийн мэргэшсэн мэдээллийн технологийн мэргэжилтнүүд л ойлгож юм хийдэг Command Prompt буюу зарим хүмүүсийн нэрлэдгээр хар цонх шиг юмтай л ажиллаж байлаа. Харин 1994 оны үед Netscape гэж компани интернэт бровзер /browser/ гэж зүйлийг бий болгосон. Энэ нь тухайн үед хүмүүсийн хэрэглэж байсан Windows 3.11, Windows 95 зэрэг интерфейс сайтай, хэрэглэхэд хялбар үйлдлийн системтэй адилхан байсан болохоор интернэтийн хэрэглээг өргөжүүлсэн. Анхны вебсайтууд ч энэ үед бий болж, хүмүүс анх текст дамжуулдаг байж байгаад, бровзерын тусламжтай зураг дамжуулах боломжтой болсон. Хүн юм хойно давруу зангаараа улам л ихийг хүсэж, өөр арга зам хайсаар интернэт гэж зүйл өнөөгийн бидний хэрэглэж байгаа энэ түвшинд иржээ. Гэхдээ яг энэ интернэт гэж зүйлийн хөгжил бол сүүлийн 10 жилд л байдаг.
Интернэт асар хурдтай ингэж хөгжсөнөөрөө дэлхий нийтэд шинэ төрлийн бизнес, шинэ төрлийн мэргэжил бий болгосон төдийгүй шинэ хүн, шинэ өвчнийг ч авчирсан.
Вебсайт нэг хэсэг моодонд орж хүмүүс өөрсдийнхөө нэрээр нэрлэсэн вебсайтууд олноороо бий болж байлаа. Гэвч дэлхий дээр хэдэн 100-н вебсайт байхад нэг хүн дангаараа сайтын үнэ төлж, түүнийгээ авч явна гэдэг амаргүй, эдийн засгийн хувьд хүндрэлтэй байлаа. Үүний үр дүнд веблог, блог гэж зүйл бий болжээ. Блог үүсгэх нь тухайн хүнээсээ ямар ч зардал гарахгүй, ганц шаардагдах зүйл нөхөр өөрөө интернэтэд тогтмол ордог байхад л хангалттай. Блогийг дотор нь хэд хэдэн төрөлд хувааж авч үздэг. Үүнд: хувийн, хамтарсан, мэдээллийн, эсвэл бүр ямар нэг зүйл сурталчилсан гэх мэт.
Монголд төдийгүй дэлхийд хувийн блогууд зонхилдог. Тэр блогууд дээр нь юу байдаг вэ гэхээр:
- Өөрийн мэргэжлийн чиглэлээр мэдээлэл солилцох, туршлагаасаа хуваалцах. Ихэвчлэн өндөр түвшинд мэргэшсэн мэдээллийн технологийн мэргэжилтнүүд бусад эхлэн суралцагчдад зориулсан заавар зөвлөгөө байдаг. Миний бодлоор Майкрософт компани ийм бодлого баримталж ажиллаад байх шиг байдаг.
- Өөрийнхөө сонирхлыг бусдад үзүүлэх, ижил сонирхолтой хүмүүст мэдээлэл хүргэх гэх мэт.
- Харин зарим нь зүгээр л уйдсандаа нээдэг юм шиг байгаа юм.
- Зарим нь найз нөхөд болон бусад хүмүүстэйгээ харилцах гэж
- Харин зарим нь буюу хамгийн өрөвдөлтэй хэсэг нь. Өөрийгөө нууцалдаг. Хүссэнээрээ янз бүрийн юм бичдэг. Намайг хэн хэлж нохойг хэн саах юм гэсэн шиг аашилдаг. Иймэрхүү нөхдийн хамгийн гайгүй хувилбар нь та бидний сайн мэдэх Гамп гэж нөхөр байна.

Myspace, Hi5, Facebook гээд алдартай, хувь хүний мэдээллийг хадгалдаг сайтууд байдаг боловч хүмүүст үүнээс том орон зай хэрэг болдог. Тэгээд тэд блог гэж зүйл нээдэг. Зарим блогчидын хувьд түүний бичиж байгаа зүйлийг хүн уншиж байгаа эсэх нь ч хамаагүй. Өнөөдөр хэнтэй тааралдсан, юу хийсэн гээл тэд зүгээр л бичдэг.
Учир нь иргэншил гэдэг өөрөө маш хийсвэр ертөнц. Үүнийг интернэт, компьютерийн орчин улам хийсвэр болгодог. Гэнэт төрөөд , гэнэт том болчихсон хэнд ч, тэнэг биш л бол ганцаардах сэтгэл төрдөг. Зарим нь түүнээсээ болж өөртөө итгэх итгэл нь алдарна. Гэвч хүн болж төрсөн юм болохоороо тодорхой орон зай эзлэх хэрэгтэй байдаг. Үлдсэн ганц зай нь интернэт, блог.
5 жилийн өмнө бидний хэн нь ч блог гэж зүйл бий болно гэж бодоогүй. Өөрийгөө блогчин болно ч гэж төсөөлөөгүй олон хүн бий. Дахиад 5 жилийн дараа юу бий болохыг бас хэн ч хэлж мэдэхгүй, блог хэвээрээ байх уу, эсвэл улам илүү хөгжих үү, бүр эсвэл ор тас үгүй болж цоо шинэ зүйл бий болох уу...
Юу ч болдог байсан бэлэн байх л хэрэгтэй.
Read more

Баяртай баярлалаа блог минь

Ойрдоо блог дээрээ юм бичье гэхээр дургүй хүрээд байдаг болчихлоо. Нэг юм бичээд, эхлээд явж байгаад л дургүй хүрээд больчих юм. Бичсэн ч яалаа байсан ч яалаа гээл.
Зарим нэг "азтай" бичлэгнүүд нийтэл гэсэн товчлууран дээр дарагдаад үлдчихдэг болж. Ингээд би ер нь яагаад блог дээрээ юм бичих дургүй болчихоод байгаан болоо гэж бодлоо. Тэгсэн чинь эхлээд би яагаад блог хөтөлж эхэлсэн юм болоо гэдгээ олох хэрэгтэй юм байна гэдгийг оллоо. Яагаад? Яагаад гэдэг гоё асуулт шүү. Бүхний эхлэл яагаад гэдэг ер нь үнэн шүү. Ингээд яагаад, яагаад, яагаад вэ гээл асуугаад байлаа, бодоод байлаа. Шалтгаан нь аягүй энгийн болж таарлаа. Би зүгээр юм бичиж, хүмүүстэй харилцахыг хүссэн юм байна. Харин одоо больчихож. Ингээд л болоо. Блогдоо баяртай гэж хэлмээр байна. Бас бичсэн юмыг маань уншиж санал бодлоо солилцож байсан хүмүүст баярлалаа баяртай. 7 хоногийн дараа "Ээ хэхэ блог минь сайн уу" гээд ороод ирэхийг үгүйсгэхгүй л дээ. Ямартай ч яг одоо би блог дээр юм бичих ямар ч сонирхол алга. "Юу хүссэнээ хий, эсвэл юу ч битгий хий" гэж. Хагас жилийн өмнө блог хөтлөхийг хүссэн, харин одоо блог дээр юм бичихгүй байхыг хүсэж байна. Read more

Нийтээрээ архичид

Бага байхад манайх 2хон орцтой байранд байдаг байлаа. 1 орц 1 архичинтай. Бүх байраараа нийт 2 архичинтай. Мань 2 архичин сардаа 2,2 удаа согтуу ирнэ. Хүүхдүүд нь гэртээ оруулах гэж зовно. Байраараа жигшинэ, зэвүүцнэ. Архины талаар огт ойлголтгүй мань мэт нь гайхаж харж, архичинтай аавтай найз нараа өрөвдөнө. Байрныхаа гадаа үнэгүй, "амьд" жүжиг үзнэ.
Энэ бол 10 гаруй жилийн өмнөх дүр зураг. Нарийн яривал 12-13 жилийн өмнө. Тэр үед 400-аад хүнд 2хон архичин ноогддог байжээ. 2 архичин нь сардаа 2 удаа уудаг, ойр хавийнхан нь, хөрш зэргэлдээ хүмүүс нь жигшдэг ийм л байж.
Гэтэл өнөөдөр огт архи амсдаггүй хүн 400-аад хүн дотор 2 олдвол их юм болох гээд байнадаа. Тэр үед архичин, архи огт уудаггүй хүний дундуур нь байхаар хүмүүс шинэ жил цагаан сараар л амсдаг байжээ.
Харин одоо архичид нь юм л бол шалтаг хайдаг. Шалтаг хайдаг шалтгаан нь бусдад архичин гэж хэлүүлэхгүй гэсэндээ, бас өөрөө өөрийгөө архичин гэж бодохгүйн тулд. Тэгээд шалтаг хайж зүгээр уух мөрөөрөө уухгүй бусдыгаа чирнэ. Хамт уухгүй ганцаараа уухын бол ёстой л нөгөө архичин болчих гээд байгаа болохоор, хань татаж, уухгүй гэсэн нэгэн рүүгээ уурлаж, 100 татчихсаныхаа дараа би тэгээд архичин юм уу гэж агсам тавина.
Ноднин байхаа ордонд сагс тоглох гээд хувцсаа солиод сууж байтал, манай авга ах дээр нэг архичин нөхөр хүрээд ирлээ. Уулзаад нэг усыг нь мэдээд байхыг бодоход таньдаг юм байна гэж бодоод сууж байлаа. Тэгсэн нөгөөх нь мөнгө өг, би архи ууя гэж байх юм. Эхлээд юу билээ гээд гайхлаа, тэгсэн чинь чи бид 2 найзууд... юу юу гэнэ үү баахан л юм ярьж байна. Гэтэл манай ах цүнх аваад өгдөө гээд, түрийвчнээсээ 5000 төгрөг гаргаад өглөө. Нөгөөх нь мөнгийг нь авснаа явдаггүй шүү. Чи найздаа архи уу гэж 5000 төгрөг өгч байгаа юм уу, би яаж харих юм, таксины мөнгө гэж байна шүү. Хойно нь инээд хүрээд суугаал байлаа. Тэгсэн чинь ах халааснаасаа 2000 төгрөг гаргаж өгөөд одоо яв гэсэн чинь чи найзыгаа хөөлөө барилаа, би архичин болсон нь үнэн... ингэж байгаад нэг юм явлаа тэр нөхөр.
Манай ах: Энэ уул нь сайн бөх байсан юм. Даанч архичин болчихсон. Ирээдүйтэй лут нөхөр л гэдэг байлаа гэж байна.
Заза ингээд бичээд байсан чинь нээх сонин болоод явчихлаа. Юу гэх гэснийг минь ойлгосон байлгүй дээ.
Миний бодоход мань бөх өөрөө архичин найзуудынхаа архи уух "шалтгаан" болдог байсан биз. Хэцүү ч юм даа. Бүх нийтээрээ архичин болчих.
Read more